Bionische robots


Fin Ray Effect
Staartvinnen van beenvissen buigen bij drukbelasting niet - zoals verwacht - weg van de drukkracht, maar buigen in de richting van de drukkracht. Deze in eerste instantie verrassende eigenschap maakt het mogelijk dat vissen een zeer efficiënte krachtoverbrenging in het water hebben. Dit effect staat bekend als "Fin Ray Effect".

Ideeën voor lessen
Geïnteresseerd in hoe het Fin Ray Effect werkt? Je kunt zelf een Fin Ray maken.
Klik hier om het knutselblad te downloaden
Zwemblaas
De meeste vissen hebben een zwemblaas, die gebruikt wordt voor gecontroleerd drijfvermogen in het water. De zwemblaas is ballonvormig en bestaat uit huid. Het werkt als een ballon gevuld met lucht.

Ideeën voor lessen
Kenmerken van lichamen in water
- Waarom zwemmen de vissen?
- Hoe regelen vissen de duikdiepte?
- Wat is er nodig om de bionische vis te laten duiken?
Zwermgedrag
De term verwijst naar het gedrag van vissen, vogels, insecten en andere dieren die samenwerken. Sommige vissoorten vormen groepen die groter en bedreigender lijken. Dit wordt schoolgedrag genoemd. Vijanden raken in de war door plotselinge veranderingen in richting en vorm van de school vissen.

Ideeën voor lessen
Laat je robotvissen samen zwemmen in een groot zwembad gevuld met water.
Zoogdieren vergeleken metvissen
Zeezoogdieren, zoals walvissen en dolfijnen, hebben "vinnen" om zich onder water te verplaatsen. Ze heten staartvinnen, zwemvliezen en rugvinnen. Walvissen en dolfijnen gebruiken hun staartvin vooral om vooruit te komen. In tegenstelling tot vissen is de staartvin horizontaal en beweegt hij op en neer. Vissen daarentegen bewegen hun staartvin zijwaarts naar links en rechts.

Ideeën voor lessen
Probeer je zelfontworpen staartvin zo vorm te geven als bij vissen en zeezoogdieren en observeer wat er gebeurt.
Microcontroller
Een microcontroller is een single-chip computersysteem. Voor sommige microcontrollers wordt ook de term "System on a Chip" of SoC gebruikt. Microcontrollers zijn halfgeleiderchips die tegelijkertijd een processor en een randapparaatfunctie bevatten. Microcontrollers worden meestal geprogrammeerd in de programmeertalen Assembler, C of C++. Andere talen zoals BASIC, Pascal, Forth of Ada worden ook gebruikt. De meest gebruikte hogere programmeertaal voor microcontrollers is C, omdat hiermee ook zeer hardwaregeoriënteerd geprogrammeerd kan worden.

Ideeën voor lessen
Microcontroller / Programmering
- Kennismaken met de controller en de functies ervan
- Controle via webapplicatie op je Smartphone (instructies hier)
- Programmeren met Open Roberta Lab in Blocks en Arduino IDE in C++ (Open Roberta Lab) en GitHub
Actuatorsysteem
Een servomotor bestaat uit een motor en sensoren. De sensoren kunnen de rotatiesnelheid en de versnelling van de as meten en de positie van de as bepalen. Het meten van de postitie is kenmerkend voor de servomotor. Gewone motoren hebben geen meting van de positie. Er zijn verschillende soorten constructies.




Ideeën voor lessen
Leg het actuatorsysteem uit, vergelijk het en evalueer het:
- Inzicht in het Fin Ray Effect op de voortbeweging
- Hoe werkt de servomotor?
- Welke alternatieve aandrijvingen ken je?
Optimalisatie
In de loop van de evolutie hebben zich verschillende vormen van staartvinnen ontwikkeld. Sommige vissen bewegen slechts langzaam en verstoppen zich in grotten of koraalriffen. Anderen zijn zeer snelle zwemmers in open water. Een hoge staartvin kan nuttig zijn in open zee, maar is meer een nadeel in smalle grotten of spleten. Voor sommige vissen is het ook belangrijker om wendbaar te zijn dan om snel te kunnen zwemmen.


Ideeën voor lessen
Optimalisatie
- Het leren kennen van de soorten voortbeweging in de onderwaterwereld.
- Kennismaken met vinvormen in de onderwaterwereld
- Welke vinvormen komen voor bij vissen en zeezoogdieren?
- Optimalisatie van de vinvorm om de snelste vis te hebben (wedstrijd)
Montage
Bij ontwerpen gaat het om het realiseren van iets technisch, bijvoorbeeld de ontwikkeling van betere kwaliteit en zuinigere producten. CAD-softwaretools (Computer-Aided Design) worden vaak gebruikt om dit te realiseren.


Ideeën voor lessen
Ontwerpen met CAD
Aanpassen van het vislichaam of andere onderdelen.
3D CAD-bestanden die online beschikbaar zijn: Ondersteuning
Assemblage
In de industriële productie is assemblage de term die wordt gebruikt om het geheel van alle processen voor de samenbouw van lichamen met een geometrisch gedefinieerde vorm te beschrijven. De essentiële deelwerkzaamheden van een assemblageproces zijn: Verbinden, behandelen, testen, afstellen of bijkomende bewerkingen (bv. reinigen, verwarmen of koelen voor persverbindingen, ontbramen, uitpakken, afdichten, oliën, ...). Het omgekeerde van assemblage is demontage met geschikte demontagetechnieken.


Ideeën voor lessen
Zet de bionische vis in elkaar volgens de montage-instructies.
Montage-instructies voor de bionische vis
Besturings- en regeltechniek
De taak van besturingstechniek is om bepaalde processen in een besturingsobject te forceren. De programmeerbare logische besturing (PLC) vormt een moderne basis voor diverse toepassingen van de besturingstechniek. De taak van regeltechniek is het waarborgen van processtabilisatie of procesbesturing in een besturingsobject, dat grotendeels onafhankelijk is van verstorende variabelen.


Ideeën voor lessen
Besturings- en regeltechniek
Besturen van de vis in het water door de snelheid, uitslag en richting van de vinslag te veranderen
Biologie


Technologie


Structuur & Functie
De slurf van een olifant wordt op vele manieren gebruikt. De inname van voedsel en water kan alleen worden uitgevoerd met zijn hulp. Gras wordt met de slurf gepakt, uitgetrokken en naar de mond geleid. Olifantenslurven worden gekenmerkt door een flexibele en buigzame balgstructuur. Het bestaat uit ongeveer 40.000 spieren en is een echt wonderlijk mechanisme. Spieren in de lengte en breedte maken de slurf sterk en beweeglijk. De slurf wordt gebruikt voor het ademen, vastpakken, ruiken, zuigen en aanraken.


Ideeën voor lessen
Bedenk welke materialen geschikt zijn om een flexibele balgstructuur te realiseren? Schuimrubber, hout, veren, ...?
Klik hier om naar "sjablonen" te gaan.
Biodiversiteit
Olifanten zijn zoogdieren en leven in kuddes. Stierolifanten kunnen 3,5 m hoog zijn en 7.000 kg wegen. Ze eten tot 200 kg planten per dag. Vandaag de dag zijn er nog maar drie soorten olifanten. De Afrikaanse olifant leeft in Afrika. De Aziatische olifant wordt aangetroffen van India tot Zuidoost-Azië. De slurfvingers worden gebruikt om de planten vast te grijpen. Hier verschilt de grijptechniek afhankelijk van het type olifant. Afrikaanse olifanten hebben een slurf met twee grijpvingers, terwijl de Aziatische olifant een slurf met één grijpvinger heeft.


Ideeën voor lessen
Probeer de verschillende objecten vast te grijpen met de grijper? Probeer: ronde, vierkante, platte, zachte voorwerpen en analyseer.
Grijpertechnologie
De soepele bewegingen van de Fin Ray zijn natuurlijk ook interessant in de grijptechniek. Een heel bijzondere toepassing zijn grijpers waarbij twee of meer vinachtige delen worden gebruikt zoals bij de Bionische Olifant. Het is gebleken dat met deze constructie de meest uiteenlopende objecten goed kunnen worden vastgepakt en omsloten. De grijper past zich aan de vorm van fruit, eieren of andere producten aan.


Ideeën voor lessen
In de sectie doe-het-zelf projecten vind je uitbreidingen.
Robotica / Cobot
Veel voorkomende robots bestaan voornamelijk uit staal of andere harde materialen, deze zijn vaak zwaar en sterk. Om ongevallen te voorkomen, werken industriële robots daarom in een "kooi". Werken met mensen is vaak gevaarlijk. In navolging van de slurf van de olifant kunnen robotarmen buigzaam worden gemaakt om zo veiliger met mensen te kunnen samenwerken. Een cobot is een subconcept van de robotica. Een collaboratieve robot, of kortweg cobot, is een industriële robot die samenwerkt met de mens en deze ondersteunt. Mensen en robots zijn niet gescheiden in het productieproces, maar werken direct samen.


Ideeën voor lessen
Cobots & Robotica:
- Kennismaken met de behendigheid van de slurf van een olifant
- Waar zou dit type robot nuttig kunnen worden ingezet?
- Voor- en nadelen ten opzichte van klassieke industriële robots
- Cobots
Als je bijvoorbeeld de interactie van meerdere bionische olifanten combineert, kan een object worden doorgegeven als in een echte productieomgeving.
Microcontroller
Een microcontroller is een single-chip computersysteem. Voor sommige microcontrollers wordt ook de term "System on a Chip" of SoC gebruikt. Microcontrollers zijn halfgeleiderchips die tegelijkertijd een processor en een randapparaatfunctie bevatten. Microcontrollers worden meestal geprogrammeerd in de programmeertalen Assembler, C of C++. Andere talen zoals BASIC, Pascal, Forth of Ada worden ook gebruikt. De meest gebruikte hogere programmeertaal voor microcontrollers is C, omdat hiermee ook zeer hardwaregeoriënteerd geprogrammeerd kan worden.





Ideeën voor lessen
Microcontroller / Programmering
- Begrijpen hoe de olifant zijn slurf bestuurt
- Kennismaken met de controller en de functies ervan
- Besturing via webapplicatie op je Smartphone (instructies hier)
- Programmeren met Open Roberta Lab in Blocks en Arduino IDE in C++ (Open Roberta Lab) en (GitHub)
Actuatorsysteem
Een servomotor bestaat uit een motor en sensoren. De sensoren kunnen de rotatiesnelheid en de versnelling van de as meten en de positie van de as bepalen. De term servomotor komt uit zijn toepassingsgebied als hulpaandrijving en wordt over het algemeen gebruikt voor diverse goed regelbare elektromotoren. Er zijn verschillende soorten constructies.




Ideeën voor lessen
Leg het actuatorsysteem uit, vergelijk het en evalueer het:
- Hoe werkt de servomotor?
- Welke alternatieve aandrijvingen ken je?
Optimalisatie
Olifantenslurven worden gekenmerkt door een flexibele en buigzame balgstructuur. Het bestaat uit ongeveer 40.000 spieren en is een echt wonderlijk mechanisme.


Ideeën voor lessen
Optimalisatie
- De mobiliteit van de slurf van een olifant leren kennen
- Kan de mobiliteit van de stam worden verbeterd door de structuur van de slurf te optimaliseren?
Montage
Bij ontwerpen gaat het om het realiseren van iets technisch, bijvoorbeeld de ontwikkeling van betere kwaliteit en zuinigere producten. CAD-softwaretools (Computer-Aided Design) worden vaak gebruikt om dit te realiseren.


Ideeën voor lessen
Ontwerpen met CAD
Aanpassen van het olifantenlichaam of andere onderdelen.
3D CAD-bestanden zijn online beschikbaar: Ondersteuning
Assemblage
In de industriële productie is assemblage de term die wordt gebruikt om het geheel van alle processen voor de samenbouw van lichamen met een geometrisch gedefinieerde vorm te beschrijven. De essentiële onderdelen van een assemblageproces zijn: Verbinden, behandelen, testen, afstellen of bijkomende bewerkingen (bv. reinigen, verwarmen of koelen voor persaansluitingen, ontbramen, uitpakken, afdichten, oliën, ...) Het omgekeerde van montage is demontage met de juiste demontagetechnieken.


Ideeën voor lessen
Monteer de Bionische Olifant volgens de instructies.
Montage-instructies voor de bionische olifant
Besturings- en regeltechniek
De taak van besturingstechniek is om bepaalde processen in een besturingsobject te forceren. De programmeerbare logische besturing (PLC) vormt een moderne basis voor diverse toepassingen van de besturingstechniek. De taak van regeltechniek is het waarborgen van processtabilisatie of procesbesturing in een besturingsobject, dat grotendeels onafhankelijk is van verstorende variabelen.


Ideeën voor lessen
Besturings- en regeltechniek
Besturen van de slurf zodat verschillende objecten opgepakt kunnen worden.
Biologie


Technologie


Aanpassing
Kameleons zijn fascinerende wezens met veel bijzondere kenmerken. Ze kunnen hun ogen onafhankelijk van elkaar bewegen. Met hun vooruitstekende bolvormige ogen kunnen ze zo een groot deel van hun omgeving waarnemen. Ze zijn ook goed gecamoufleerd door hun lichaamsvorm. De kleurverandering van een kameleon dient ook als camouflage en voor de communicatie met soortgenoten. Het kleurenspectrum en de patronen zijn soortspecifiek. In risico- en gevechtssituaties kunnen kameleons bijzonder snel van kleur veranderen. De kleur kan ook worden gewijzigd om de lichaamstemperatuur te regelen.


Ideas for lessons
Creëer je eigen silhouet voor een kleurrijke kameleon
Klik hier om naar "sjablonen" te gaan.
Tongschot
De tong van een kameleon maakt gebruik van de unieke combinatie van kracht en vormsluiting. Dit effect kan waargenomen worden bij de jacht op prooidieren. Een bijzonder kenmerk van kameleons is hun jachtstrategie. Met de adembenemende manier waarop ze hun tong eruit schieten, kunnen ze heel snel aanvallen en hun prooi stevig vastpakken. Het vasthouden van de prooi is voor de voedselinname net zo belangrijk als het schietmechanisme. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat hechting (kleverigheid), vormsluiting en zuiging dienen om de prooi vast te houden.


Ideeën voor lessen
Pak diverse voorwerpen vast met de siliconen tong van de kameleon, bijv. schuimrubber, potlood, schaar.
Grijpertechnologie
Van de vele kenmerken van een kameleon is de aanpasbare grijptechniek bijzonder interessant voor de technologische ontwikkeling. Het grijpen is van fundamenteel belang voor de automatisering. Werkstukken moeten van de ene plaats naar de andere worden verplaatst en daarvoor moeten ze op de een of andere manier worden vastgepakt. Een grijper van een zacht materiaal is iets nieuws in fabrieken. Tot nu toe zijn de meeste machines in de industrie gemaakt van hard materiaal. Maar de tong van de kameleon heeft verschillende voordelen, vooral door het zachte materiaal waarvan hij is gemaakt. Het is zo flexibel dat het gemakkelijk voorwerpen van verschillende vormen kan vastpakken, die ook ongeordend kunnen zijn.


Ideeën voor lessen
Optimalisatie van de grijper, bijv:
- Het grijpmechanisme van een kameleontong begrijpen
- Drukbewaking met waarschuwing
- Wisselen van de persluchtbron zonder demontage
Probeer objecten te vinden die individueel of gezamelijk door de grijper kunnen worden opgepakt.
Luchtdruk
De druk wordt gemeten ten opzichte van de atmosferische druk (buitenlucht). Als er meer lucht in een ruimte wordt gebracht dan er ontsnapt, is er sprake van overdruk. Dit gebeurt ook wanneer de ruimte wordt verkleind terwijl het luchtvolume constant blijft. De overdruk is dus afhankelijk van de volumeverhouding tussen ruimte en lucht. Overdruk (pneumatiek) kent veel industriële toepassingen, bijvoorbeeld in de automatiseringstechniek voor bewegende robotarmen.


Ideeën voor lessen
Optimalisatie van de grijper, bijv: Drukbewaking met waarschuwing, wisselen van de persluchtbron zonder demontage.
Microcontroller
Een microcontroller is een single-chip computersysteem. Voor sommige microcontrollers wordt ook de term "System on a Chip" of SoC gebruikt. Microcontrollers zijn halfgeleiderchips die tegelijkertijd een processor en een randapparaatfunctie bevatten. Microcontrollers worden meestal geprogrammeerd in de programmeertalen Assembler, C of C++. Andere talen zoals BASIC, Pascal, Forth of Ada worden ook gebruikt. De meest gebruikte hogere programmeertaal voor microcontrollers is C, omdat hiermee ook zeer hardwaregeoriënteerd geprogrammeerd kan worden.





Ideeën voor lessen
Microcontroller / Programmering
- Het grijpmechanisme van een kameleontong begrijpen
- Kennismaken met de controller en de functies ervan
- Controle via webapplicatie (instructies hier)
- Programmering met Open Roberta Programmering met C++ (Open Roberta lab) of GitHub (GitHub)
Actuatorsysteem
Een servomotor bestaat uit een motor en sensoren. De sensoren kunnen de rotatiesnelheid en de versnelling van de as meten en de positie van de as bepalen. De term servomotor komt uit zijn toepassingsgebied als hulpaandrijving en wordt over het algemeen gebruikt voor diverse goed regelbare elektromotoren. Er zijn verschillende soorten constructies.




Ideeën voor lessen
Leg het actuatorsysteem uit, vergelijk het en evalueer het:
- Hoe werkt de servomotor?
- Welke alternatieve aandrijvingen ken je?
Karakteristieken
De zachte punt van de kameleongrijper kan zich aanpassen aan voorwerpen met verschillende vormen en kan deze stevig vastpakken en vasthouden - en dit werkt altijd met één en hetzelfde gereedschap. Normale grijpers moeten afhankelijk van het object worden veranderd. De kracht wordt ook relatief gelijkmatig verdeeld over het gegrepen voorwerp zonder dat er drukpunten ontstaan. Dit betekent dat zachte voorwerpen, bijvoorbeeld fruit, ook vastgepakt kunnen worden.


Ideeën voor lessen
Optimalisatie
- Kennismaken met grijper concepten in de natuur
- Experimenteer hoe de bionisch geïnspireerde kameleongrijper beter bestuurd kan worden met lucht(druk)veranderingen
Montage
Bij ontwerpen gaat het om het realiseren van iets technisch, bijvoorbeeld de ontwikkeling van betere kwaliteit en zuinigere producten. CAD-softwaretools (Computer-Aided Design) worden vaak gebruikt om dit te realiseren.


Ideeën voor lessen
Ontwerpen met CAD
Aanpassen van het kameleonlichaam of andere delen.
3D CAD-bestanden zijn online beschikbaar: Ondersteuning
Assemblage
In de industriële productie is assemblage de term die wordt gebruikt om het geheel van alle processen voor de samenbouw van lichamen met een geometrisch gedefinieerde vorm te beschrijven. De essentiële deelwerkzaamheden van een assemblageproces zijn: Verbinden, behandelen, testen, afstellen of bijkomende bewerkingen (bv. reinigen, verwarmen of koelen voor persverbindingen, ontbramen, uitpakken, afdichten, oliën, ...).


Ideeën voor lessen
Verzamel de Bionische kameleon volgens de instructies.
Besturings- en regeltechniek
De taak van besturingstechniek is om bepaalde processen in een besturingsobject te forceren. De programmeerbare logische besturing (PLC) vormt een moderne basis voor diverse toepassingen van de besturingstechniek. De taak van regeltechniek is het waarborgen van processtabilisatie of procesbesturing in een besturingsobject, dat grotendeels onafhankelijk is van verstorende variabelen.


Ideeën voor lessen
Besturings- en regeltechniek
Besturing van de kameleon tijdens het grijpproces
Biologie


Technologie


Mechanismen
De werkingsmechanismen van waterlelies en mimosa zijn uniek in de plantenwereld. Deze planten hebben één ding gemeen: het openen en sluiten van hun bladeren door externe prikkels. De effecten dienen voor de voortplanting en bescherming tegen natuurlijke vijanden.
De waterlelies hebben een schroefachtige structuur en openen en sluiten hun bladeren afhankelijk van de lichtintensiteit die door het dag-nacht ritme wordt bepaald. Bij mimosa daarentegen sluiten de bladeren zich na elkaar als reactie op mechanische prikkels zoals aanraking of vibratie.


Ideeën voor lessen
- Besturingstechniek in de plantenwereld
- Overlevingsstrategieën en beschermingsmechanismen
- Welke bladvormen zijn het meest stabiel?
- Welke materialen zijn geschikt voor de bladeren?
Kunst
Het bio-geïnspireerde ontwerp past de principes uit de plantenwereld toe op de technologie door middel van wetenschappelijke en technische vragen. Dit is een afronding van het onderwijs over de vakken in het STEM onderwijs. Stem is de afkorting van Science (wetenschap) , Technology (technologie), Engineering (engineering) en Math (wiskunde).



Ideeën voor lessen
Theorie van kleuren
- Kleuren in de plantenwereld
- Het realiseren van lichtkleur en lichtmenging met RGB-LED's
Vouwstructuur
- Ontwerp van de bloembladen met verschillende materialen, vouwmechanismen, vormen en kleuren
- Kennismaken met lichtgewicht constructieprincipes, vooral vouwmechanismen
Actuatorsysteem
Een stappenmotor zet digitale impulsen om in een draaibeweging. Een omwenteling van de motor is verdeeld in X even grote "stappen". Elke digitale impuls veroorzaakt een "stap" die de positie van de motor op elk moment bepaalt. Hoe sneller impulsen gestuurd worden, hoe sneller de motor draait.


Ideeën voor lessen
- Kennismaken met snelle plantbewegingen
- Begrijpen hoe een stappenmotor werkt
- Besturing van een stappenmotor
Assemblage
In de industriële productie is assemblage de term die wordt gebruikt om het geheel van alle processen voor de samenbouw van lichamen met een geometrisch gedefinieerde vorm te beschrijven. De essentiële deelwerkzaamheden van een assemblageproces zijn: Verbinden, behandelen, testen, afstellen of bijkomende bewerkingen (bv. reinigen, verwarmen of koelen voor persverbindingen, ontbramen, uitpakken, afdichten, oliën, ...). Het omgekeerde van assemblage is demontage met geschikte demontagetechnieken.



Ideeën voor lessen
Montage van de bloem volgens de instructies.
Microcontroller
Een microcontroller is een single-chip computersysteem. Voor sommige microcontrollers wordt ook de term "System on a Chip" of SoC gebruikt. Microcontrollers zijn halfgeleiderchips die tegelijkertijd een processor en een randapparaatfunctie bevatten. Microcontrollers worden meestal geprogrammeerd in de programmeertalen Assembler, C of C++. Andere talen zoals BASIC, Pascal, Forth of Ada worden ook gebruikt. De meest gebruikte hogere programmeertaal voor microcontrollers is C, omdat hiermee ook zeer hardwaregeoriënteerd geprogrammeerd kan worden.





Ideeën voor lessen
Bepaal hoe je microcontroller moet reageren:
- Proces-sensor signalen (lichtsensor, naderingsschakelaar)
- Toepassen van logische functies
- Aansturen van een stappenmotor en lichteffecten (kleuren en helderheid)
3 varianten voor het programmeren van de microcontroller:
- Aansturing via web app (link naar de handleiding)
- Grafisch programmeren met Open Roberta (Open Roberta Lab)
- Embedded programmeren met C++ (GitHub)
Montage
Bij ontwerpen gaat het om het realiseren van iets technisch, bijvoorbeeld de ontwikkeling van betere kwaliteit en zuinigere producten. CAD-softwaretools (Computer-Aided Design) worden vaak gebruikt om dit te realiseren.


Ideeën voor lessen
Reconstructie en uitbreiding van de bloemschaal en productie door middel van 3D printen van 3D CAD-bestanden die online beschikbaar zijn: Ondersteuning
Besturings- en regeltechniek
De taak van besturingstechniek is om bepaalde processen in een besturingsobject te forceren. De programmeerbare logische besturing (PLC) vormt een moderne basis voor diverse toepassingen van de besturingstechniek. De taak van regeltechniek is het waarborgen van processtabilisatie of procesbesturing in een besturingsobject, dat grotendeels onafhankelijk is van verstorende variabelen.


Ideeën voor lessen
Begrijpen hoe planten signalen verwerken en bewegingen aansturen.
Teambuilding
Doe de test en maak teams met behulp van de natuur